شیر یکی از منابع اصلی پروتئین با کیفیت، کلسیم و ویتامین‌های گروه B است و در رشد استخوان‌ها و دندان‌های کودکان نقش اساسی دارد. با این حال، بسیاری از بچه‌ها طعم شیر ساده را نپسندیده و والدین برای حفظ مصرف لبنیات سراغ شیر طعم‌دار می‌روند. آیا این انتخاب منطقی است؟ در ادامه ضمن بررسی تفاوت‌های شیر طعم‌دار و ساده، داده‌های معتبر و نکات کاربردی برای یک رژیم غذایی متعادل ارائه می‌کنیم.
چه تفاوتی بین شیر ساده و شیر طعم‌دار وجود دارد؟
از نظر ریزمغذی‌ها (پروتئین و کلسیم)، شیر ساده و شیر طعم‌دار تقریباً معادل‌اند؛ اما مهم‌ترین فرق، مقدار قند افزوده است. طبق اطلاعات پایگاه USDA، هر پیمانه (۲۴۰ میلی‌لیتر) شیر کم‌چرب ساده شامل حدود ۱۲ گرم قند (لاکتوز طبیعی) و ۸ گرم پروتئین است، در حالی که شیر طعم‌دار کم‌چرب به‌طور متوسط ۲۴–۲۶ گرم قند (۱۲–۱۴ گرم شکر اضافه) و ۸ گرم پروتئین دارد. از سوی دیگر، هر دو تقریباً ۳۰ درصد نیاز روزانه کودک به کلسیم (۳۰۰ میلی‌گرم در هر پیمانه) را تأمین می‌کنند.
مطالعات منتشرشده در مجله Pediatrics (2020) نشان می‌دهد کودکانی که شیر طعم‌دار می‌نوشند، به‌ندرت به نوشیدنی‌های کاملاً شیرین صنعتی مثل نوشابه یا آب‌میوه‌های مصنوعی روی می‌آورند. نکته مهم این است که براساس توصیه سازمان جهانی بهداشت (WHO)، مصرف روزانه قند افزوده در کودکان نباید از ۲۵ گرم فراتر رود. بنابراین اگر شیر طعم‌دار بیشتر از یک پیمانه در روز مصرف شود، ممکن است به آستانه قند مجاز نزدیک شویم.
مقایسه خلاصه در هر پیمانه (۲۴۰ میلی‌لیتر)
- کالری: شیر ساده ۱۰۰–۱۱۰ کیلوکالری؛ شیر طعم‌دار ۱۴۰–۱۵۰ کیلوکالری
- پروتئین: ۸ گرم در هر دو نوع
- کلسیم: حدود ۳۰ درصد نیاز روزانه
- قند کل: شیر ساده ۱۲ گرم؛ شیر طعم‌دار ۲۴–۲۶ گرم
نکات کاربردی برای والدین
- اگر کودک شیر ساده را نمی‌پذیرد، شیر طعم‌دار (یک پیمانه در روز) می‌تواند جایگزین مفیدی باشد تا از مصرف پروتئین و کلسیم محروم نماند.
- برای کنترل قند، برچسب محصول را مطالعه کرده و انواع کم‌قند (کمتر از ۱۲ گرم شکر افزوده) را انتخاب کنید.
- تنوع در گروه لبنیات را حفظ کنید: ماست کم‌چرب، پنیر کم‌نمک و شیر ساده را همراه شیر طعم‌دار در برنامه روزانه بگنجانید.
- با افزایش مصرف سبزیجات خام یا میوه‌های کامل، حجم قند افزوده روزانه را کاهش دهید و از نوسانات قند خون جلوگیری کنید.
در نهایت، شیر طعم‌دار اگر با دقت انتخاب و در حد اعتدال مصرف شود، می‌تواند نقش مثبتی در الگوی غذایی کودکان ایفا کند و از روی‌گردانی آن‌ها از گروه لبنیات پیشگیری کند. مهم‌ترین اصل، توجه به برچسب غذایی و رعایت میزان قند مجاز است تا هم سلامت رشد و هم لذت طعم تأمین شود.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.