در تاریخ‌گذاری روز/ماه/سال (DD/MM/YY) روز ۱۶/۰۹/۲۵ فقط یک بار در این قرن رخ می‌دهد که هر سه عدد تشکیل‌دهنده‌اش مربع کامل باشند:
• ۹ = 3²
• ۱۶ = 4²
• ۲۵ = 5²
با این حال، راز جادویی این تاریخ فراتر از مربع بودن ساده این اعداد است، چرا که ۳، ۴ و ۵ به‌عنوان «سه‌تایی فیثاغورثی» شناخته شده و در قضیه فیثاغورس (a² + b² = c²) نقشی بنیادین دارند.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد ۱۶/۰۹/۲۵
- سه مربع متوالی: وقوع سه عدد مربع کامل پیاپی (۹، ۱۶ و ۲۵) در قالب یک تاریخ، پدیده‌ای است که بر اساس محاسبات انجمن ریاضیات بریتانیا (London Mathematical Society)، فقط یک بار در هر قرن ممکن است اتفاق بیفتد.
- سال مربع: خود عدد ۲۰۲۵ نیز برابر ۴۵² است. بنابراین این روز را برخی «روز مربع فیثاغورثی» نامیده‌‌اند که به هیچ روی تکرار نخواهد شد.
نمونه‌هایی از تاریخ‌های عددی که توجه ریاضی‌دوستان را جلب کرده‌اند
- «روز عدد پی» (Pi Day) – ۱۴/۰۳ (۳٫۱۴)
- «روز جذر» – ۰۵/۰۵/۲۵ (۵٫۰۵)
در حالی که این مناسبت‌ها بر اساس یک یا دو ویژگی عددی بنا شده‌اند، تعیین‌کنندگان ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۵ به سه ویژگی هم‌زمان مربع و ارتباط تاریخی با قضیه فیثاغورس می‌رسند؛ ترکیبی که به گفته کالین آدامز از کالج ویلیامز، «تنها یک‌بار در طول قرن بیست‌ویکم اتفاق می‌افتد».
این تقارن ظاهراً ساده، یادآور پیوند دیرینه ریاضیات با فرهنگ عامه است؛ از معماری یونان باستان تا نوشته‌های رقم‌پرستان معاصر. در کنار جشن‌های «روز عدد پی»، شاید بهترین شکل بزرگداشت این مناسبت، بریدن یک کیک مستطیلی مورب باشد تا دو مثلث قائم‌الزاویه فیثاغورثی در کنار هم قرار گیرند—یک تکه تاریخ و یک تکه عدد در خدمت زیبایی ریاضی.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.