نتایج یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که هوای داخل خانه‌ها، خودروها و فضاهای بسته می‌تواند به‌مراتب آلوده‌تر و خطرناک‌تر از هوای بیرون باشد. این آلودگی عمدتاً ناشی از ذرات ریز میکروپلاستیک است که به‌راحتی وارد ریه‌ها شده و در بدن انسان تجمع می‌یابند. یافته‌های این مطالعه، که در مجله علمی PLOS One منتشر شده، زنگ خطری جدی برای سلامت عمومی به‌ویژه در محیط‌های بسته به شمار می‌رود.
منبع آلودگی؛ وسایل روزمره‌ای که نمی‌شناسیم
محققان این مطالعه، یرون سونکه و نادیا یاکوونکو، اعلام کرده‌اند که منبع اصلی این ذرات میکروپلاستیک، تجزیه وسایل پلاستیکی رایج در خانه‌ها و خودروهاست؛ از جمله فرش‌ها، پرده‌ها، مبلمان، منسوجات مصنوعی و قطعات پلاستیکی داخل خودرو. این مواد با گذشت زمان و در اثر سایش، گرما یا نور، به ذراتی بسیار ریز تبدیل می‌شوند که در هوای محیط پراکنده شده و از طریق تنفس وارد بدن انسان می‌شوند.
میزان نگران‌کننده ذرات در هوای خانه
بر اساس نتایج این تحقیق، یک فرد بزرگسال ممکن است روزانه تا ۶۸ هزار ذره میکروپلاستیک با اندازه‌ای بین ۱ تا ۱۰ میکرومتر را از هوای داخل خانه استنشاق کند. این رقم، حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از برآوردهای اولیه است. برای درک بهتر این اندازه، باید بدانیم که قطر یک گلبول قرمز خون بین ۶.۲ تا ۸.۲ میکرومتر است و باکتری ای‌کولای تنها ۱ تا ۲ میکرومتر طول دارد؛ یعنی این ذرات به‌راحتی می‌توانند به اعماق ریه‌ها نفوذ کنند.
پیامدهای سلامتی؛ از مشکلات تنفسی تا بیماری‌های مزمن
پژوهشگران هشدار داده‌اند که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض میکروپلاستیک‌ها و مواد شیمیایی افزودنی آن‌ها ممکن است با طیف وسیعی از مشکلات سلامتی همراه باشد. این مشکلات شامل اختلالات تنفسی، آسیب به غدد درون‌ریز، افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی، ناباروری، نقص‌های مادرزادی، اختلالات عصبی-رشدی و حتی سرطان می‌شود. مطالعات اخیر همچنین نشان داده‌اند که وجود میکروپلاستیک در بافت‌های شریان کاروتید می‌تواند خطر حمله قلبی، سکته مغزی یا مرگ را تا دو برابر افزایش دهد.
ردپای میکروپلاستیک‌ها در بدن انسان
شواهد علمی نشان می‌دهد که میکروپلاستیک‌ها نه‌تنها در ریه‌ها و خون، بلکه در اندام‌های حیاتی مانند کبد، بیضه‌ها، آلت تناسلی، ادرار، مدفوع، شیر مادر و حتی جفت جنین یافت شده‌اند. در یک مطالعه تکان‌دهنده، محققان موفق شدند تقریباً به اندازه یک قاشق چای‌خوری میکروپلاستیک در بافت مغز انسان شناسایی کنند؛ یافته‌ای که نشان‌دهنده نفوذ گسترده این ذرات به بدن انسان از راه‌های مختلف است.
ضرورت بازنگری در سبک زندگی و طراحی داخلی
با توجه به این یافته‌ها، ضروری است که در طراحی داخلی خانه‌ها و خودروها، استفاده از مواد پلاستیکی کاهش یابد و به جای آن از مواد طبیعی و پایدار استفاده شود. همچنین تهویه مناسب، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا و کاهش استفاده از منسوجات مصنوعی می‌تواند به کاهش میزان میکروپلاستیک در هوای محیط کمک کند.
در نهایت، این مطالعه نشان می‌دهد که تهدیدهای زیست‌محیطی تنها محدود به فضای بیرونی نیستند؛ بلکه در خانه‌هایی که تصور می‌کنیم امن‌ترین مکان برای زندگی هستند، نیز خطراتی جدی در کمین سلامت ما قرار دارد. آگاهی، تغییر سبک زندگی و مطالبه سیاست‌های زیست‌محیطی مؤثر، گام‌هایی ضروری برای مقابله با این بحران پنهان هستند.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.