در شرایطی که اینترنت به یکی از نیازهای حیاتی زندگی روزمره تبدیل شده، کیفیت پایین و سرعت محدود آن در ایران به دغدغه‌ای جدی برای کاربران و حتی مسئولان تبدیل شده است. سیدستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در نشستی خبری که شامگاه یکشنبه برگزار شد، با صراحت اعلام کرد: «من هم از وضعیت اینترنت کشور رضایت ندارم.»
این جمله، بازتابی از نارضایتی گسترده‌ای است که در میان مردم، کسب‌وکارها و فعالان حوزه فناوری دیده می‌شود. اینترنت کند و ناپایدار نه‌تنها تجربه کاربری را مختل کرده، بلکه بر روند توسعه اقتصادی، آموزشی و فرهنگی نیز تأثیر منفی گذاشته است.
رتبه پایین اینترنت ثابت ایران در گزارش جهانی
بر اساس آخرین گزارش منتشرشده توسط وب‌سایت «اسپید تست» در ماه ژوئن ۲۰۲۵، اینترنت ثابت ایران در جایگاه ۱۳۹ از میان ۱۵۲ کشور قرار دارد؛ رتبه‌ای که نسبت به ماه قبل تغییری نداشته و نشان‌دهنده رکود در بهبود زیرساخت‌های اینترنت ثابت است.
در مقابل، اینترنت موبایل کشور با ۶ پله صعود توانسته به رتبه ۶۱ برسد؛ هرچند این پیشرفت نسبی، هنوز فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد.
اینترنت ماهواره‌ای؛ فرصت یا تهدید؟
در شرایطی که اینترنت ماهواره‌ای با نام «استارلینک» در ایران شناخته می‌شود، تعداد شرکت‌های فعال در این حوزه در حال افزایش است. این فناوری، با ارائه اینترنت پرسرعت و بدون محدودیت جغرافیایی، می‌تواند جایگزینی برای اینترنت کند و فیلترشده داخلی باشد.
اما در کنار مزایای فنی، نگرانی‌هایی نیز وجود دارد؛ از جمله خروج ارز از کشور، دسترسی بی‌واسطه به محتوای فیلترشده و احتمال بروز چالش‌های فرهنگی و امنیتی. بنابراین، اگر زیرساخت‌های داخلی به‌سرعت ارتقا نیابند، اینترنت ماهواره‌ای ممکن است به‌سرعت فراگیر شود و کنترل آن دشوار گردد.
راه‌حل‌های پیشنهادی برای بهبود وضعیت اینترنت
وزیر ارتباطات در ادامه نشست خبری خود، توسعه شبکه فیبر نوری را به‌عنوان راه‌حل اصلی برای خروج از بحران اینترنت کشور معرفی کرد. به گفته او، این فناوری می‌تواند زیرساختی پایدار، پرسرعت و قابل اعتماد برای کاربران فراهم کند و زمینه‌ساز تحول دیجیتال در کشور باشد.
فیبر نوری با ظرفیت بالا و تأخیر پایین، امکان ارائه خدمات متنوعی مانند آموزش آنلاین، تجارت الکترونیک، خدمات سلامت دیجیتال و سرگرمی‌های اینترنتی را فراهم می‌سازد. با توجه به رشد تقاضا برای اینترنت پرسرعت، توسعه این زیرساخت باید با جدیت و سرعت بیشتری دنبال شود.
اینترنت طبقاتی؛ چالش نابرابری دیجیتال
یکی از موضوعات مطرح‌شده در فضای عمومی، مسئله «اینترنت طبقاتی» است؛ یعنی دسترسی نابرابر به اینترنت با کیفیت بالا برای گروه‌های خاص در مقابل اینترنت ضعیف برای عموم مردم. این نابرابری نه‌تنها عدالت دیجیتال را زیر سؤال می‌برد، بلکه می‌تواند شکاف اجتماعی و اطلاعاتی را نیز افزایش دهد.
برای رفع این چالش، لازم است سیاست‌گذاری‌های شفاف و عادلانه‌ای در حوزه دسترسی به اینترنت انجام شود و زیرساخت‌ها به‌گونه‌ای توسعه یابند که همه اقشار جامعه از خدمات باکیفیت بهره‌مند شوند.
جمع‌بندی
نارضایتی از وضعیت اینترنت در ایران به یک مطالبه عمومی تبدیل شده است؛ مطالبه‌ای که اکنون حتی از زبان وزیر ارتباطات شنیده می‌شود. با توجه به رتبه پایین اینترنت ثابت، رشد محدود اینترنت موبایل و تهدیدهای ناشی از اینترنت ماهواره‌ای، توسعه فیبر نوری به‌عنوان راه‌حل کلیدی باید در اولویت قرار گیرد.
حرکت سریع و هدفمند در مسیر ارتقای زیرساخت‌های ارتباطی، نه‌تنها رضایت کاربران را افزایش می‌دهد، بلکه زمینه‌ساز رشد اقتصادی، عدالت دیجیتال و امنیت اطلاعاتی کشور خواهد بود.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.