مصرف ماهی، منبعی غنی از پروتئین و اسیدهای چرب امگا-۳ است و جایگاه ثابتی در رژیم غذایی سالم دارد. اما آلودگی آب‌ها به جیوه، سوالی مهم را پیش می‌آورد: وقتی سراغ قفسه کنسروها می‌رویم، کدام انواع برای بدن کم‌ریسک‌ترند؟
نتایج یک آزمایش تخصصی
دکتر فاطمه امینی نجفی، پاتولوژیست و میکروبیولوژیست، میزان جیوه شش نوع کنسرو ماهی را در آزمایشگاهی معتبر اندازه‌گیری کرد. نمونه‌ها شامل مارلین، تن معمولی، هوور، ماهی زرده، تن در روغن زیتون و قزل‌آلای کنسروشده بودند. همه کنسروها در محدوده استاندارد ppm قرار گرفتند، اما تفاوت‌های قابل‌توجهی در مقدار جیوه داشتند.
رتبه‌بندی میزان جیوه در کنسروها
- ماهی مارلین: ۰.۰۲ ppm (بیشترین)
- ماهی تن، هوور و زرده: مقادیر متوسط
- ماهی قزل‌آلا: نزدیک صفر (کمترین)
جوشاندن یا فرآوری کنسرو تأثیری محسوس بر کاهش جیوه نداشت و مشخص شد اندازه و عمر ماهی عامل تعیین‌کننده است.
انباشت زیستی؛ چرا ماهی‌های بزرگ‌تر آلوده‌ترند؟
انباشت زیستی پدیده‌ای است که بر اثر گیر افتادن و ثابت ماندن سموم در بدن جانداران بالادستی زنجیره غذایی رخ می‌دهد. ماهی‌های بزرگ‌تر و مسن‌تر مثل مارلین و تن، در طول عمر طولانی‌تر خود جیوه بیشتری جذب می‌کنند، در حالی که گونه‌های کوچک‌تر با عمر کوتاه—مثل قزل‌آلا، ساردین و کیلکا—آلوده‌گی کمتر نشان می‌دهند.
توصیه‌های کاربردی برای انتخاب و مصرف ایمن کنسرو ماهی
- همیشه نوع ماهی را از روی بسته‌بندی بررسی کنید و در صورت امکان انواع کوچک‌تر (قزل‌آلا و ساردین) را به اولویت انتخاب تبدیل کنید.
- مصرف هفتگی خود را محدود به یک تا دو وعده کنید و تنوع در انواع ماهی را رعایت نمایید.
برای گروه‌های حساس مثل زنان باردار، کودکان و بیماران مزمن، کاهش میزان مصرف و جایگزینی با منابع پروتئینی کم‌آلایش مانند حبوبات یا گوشت سفید توصیه می‌شود.
با این آگاهی می‌توانید از فواید ماهی‌ها بهره‌مند شوید و در عین حال خطرات ناشی از جیوه را به حداقل برسانید. انتخاب هوشمندانه کنسرو ماهی، گامی کوچک در جهت تغذیه سالم و پایدار است.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.