با افزایش علاقه‌مندی به استفاده از دمنوش‌های گیاهی در سبک زندگی روزمره، بسیاری از افراد بدون اطلاع از تداخل‌های دارویی، این نوشیدنی‌ها را همراه با داروهای شیمیایی مصرف می‌کنند. این در حالی است که متخصصان سلامت هشدار می‌دهند ترکیب برخی گیاهان دارویی با داروهای پرمصرف می‌تواند عوارض جدی و گاه خطرناک برای بدن به همراه داشته باشد.
دمنوش‌ها اگرچه طبیعی هستند، اما به دلیل دارا بودن ترکیبات فعال، می‌توانند در عملکرد داروها اختلال ایجاد کنند. برخی از این گیاهان از همان مسیرهای کبدی عبور می‌کنند که داروها در آن متابولیزه می‌شوند؛ در نتیجه ممکن است اثر دارو را بیش از حد افزایش دهند یا به‌طور کامل خنثی کنند. این مسئله نه‌تنها شامل داروهای تجویزی، بلکه داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن را نیز در بر می‌گیرد.
در ادامه، به بررسی مهم‌ترین داروهایی می‌پردازیم که مصرف همزمان آنها با دمنوش‌های خاص توصیه نمی‌شود:
۱. داروهای رقیق‌کننده خون و ایبوپروفن
مصرف گیاهانی مانند جینکوبیلوبا، بابونه و پنجه‌گربه همراه با داروهایی نظیر وارفارین یا حتی ایبوپروفن، می‌تواند خطر خونریزی داخلی را افزایش دهد. در برخی موارد نادر، این تداخل منجر به خونریزی مغزی و مرگ شده است.
۲. متفورمین (داروی دیابت نوع ۲)
گیاه گلدن‌سیل می‌تواند اثر متفورمین را تا ۲۵ درصد کاهش دهد و کنترل قند خون را مختل کند. همچنین مصرف همزمان جینسینگ با این دارو ممکن است باعث افت شدید قند خون شود که برای بیماران دیابتی بسیار خطرناک است.
۳. داروهای کاهنده کلسترول (استاتین‌ها)
چای گریپ‌فروت با داروهایی مانند آتورواستاتین تداخل دارد و می‌تواند سطح دارو را در خون افزایش دهد؛ این موضوع احتمال آسیب به کبد و عضلات را بالا می‌برد. از سوی دیگر، مصرف همزمان استاتین‌ها با گل راعی ممکن است اثر دارو را کاهش دهد و کنترل کلسترول را دشوار کند.
۴. امپرازول (داروی ضد رفلاکس معده)
دمنوش‌هایی که حاوی جینکوبیلوبا هستند، می‌توانند در فرآیند جذب و متابولیسم امپرازول اختلال ایجاد کرده و اثربخشی آن را کاهش دهند.
۵. داروهای ضدافسردگی
گل راعی که در برخی دمنوش‌ها برای بهبود خلق‌وخو استفاده می‌شود، در ترکیب با داروهای ضدافسردگی به‌ویژه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI)، ممکن است منجر به سندرم سروتونین شود. این سندرم علائمی مانند تهوع، افزایش فشار خون، تپش قلب و حتی توهم را به همراه دارد.
۶. بنزودیازپین‌ها (داروهای ضد اضطراب)
دمنوش سنبل‌الطیب یا چای والرین خاصیت آرام‌بخش دارد، اما مصرف همزمان آن با داروهایی مانند والیوم، زاناکس یا کلونوپین می‌تواند اثر خواب‌آوری این داروها را به‌طور خطرناکی افزایش دهد و موجب خواب‌آلودگی شدید یا اختلال در هوشیاری شود.
۷. سیکلوسپورین (داروی سرکوب سیستم ایمنی)
این دارو که برای جلوگیری از پس‌زدن عضو پیوندی یا درمان بیماری‌های خودایمنی تجویز می‌شود، با گیاهانی مانند گریپ‌فروت، بابونه و بربرین تداخل دارد و سطح دارو را در خون افزایش می‌دهد. در مقابل، گل راعی می‌تواند اثر دارو را کاهش داده و اثربخشی آن را مختل کند.
توصیه پایانی: مشورت با متخصص پیش از مصرف دمنوش‌ها
دمنوش‌های گیاهی ممکن است فشار خون یا قند خون را کاهش دهند و در صورت مصرف همزمان با داروهایی با اثر مشابه، خطر افت شدید فشار یا قند خون را افزایش دهند. بنابراین، پیش از مصرف هر نوع دمنوش در کنار داروهای شیمیایی، حتماً با پزشک، داروساز یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
آگاهی از تداخل‌های دارویی و گیاهی، گامی مهم در حفظ سلامت فردی و پیشگیری از عوارض ناخواسته است. مصرف هوشمندانه و مسئولانه دمنوش‌ها، نه‌تنها به بهره‌برداری بهتر از خواص آنها کمک می‌کند، بلکه از بروز خطرات جدی نیز جلوگیری خواهد کرد.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.