در مواجهه با بحران گرمایش زمین و افزایش مصرف انرژی در ساختمان‌ها، یک معمار هندی با نگاهی خلاقانه به طبیعت، موفق به طراحی سامانه‌ای نوین و پایدار برای خنک‌سازی فضاهای شهری شده است. این سیستم که با نام CoolAnt شناخته می‌شود، با الهام از ساختار پیچیده و هوشمندانه لانه مورچه‌ها و بهره‌گیری از سفال (تراکوتا)، توانسته راهکاری کم‌مصرف و مؤثر برای کاهش دمای محیط ارائه دهد.
الهام از طبیعت برای مقابله با گرما
مونیش سیریپوراپو، معمار ساکن دهلی‌نو، با بررسی دقیق عملکرد لانه‌های مورچه‌ها که به‌طور طبیعی دمای داخلی خود را متعادل نگه می‌دارند، به این ایده رسید که می‌توان از همان اصول در معماری مدرن بهره گرفت. در لانه مورچه‌ها، جریان هوا از طریق تونل‌های زیرزمینی عبور کرده و با خاک مرطوب تماس پیدا می‌کند؛ این فرآیند باعث خروج هوای گرم و خنک شدن فضای داخلی می‌شود. از آنجا که استفاده مستقیم از خاک در ساختمان‌های شهری امکان‌پذیر نیست، سیریپوراپو از تراکوتا به‌عنوان جایگزینی طبیعی و قابل‌قالب‌گیری بهره برد.
عملکرد سیستم CoolAnt چگونه است؟
در این سامانه، مجموعه‌ای از لوله‌ها و کاشی‌های سفالی به‌صورت مشبک در نمای ساختمان یا جلوی پنجره‌ها نصب می‌شوند. این ساختار نه‌تنها جلوه‌ای زیبا به بنا می‌بخشد، بلکه نقش اصلی در خنک‌سازی محیط ایفا می‌کند. با افزایش دمای هوا، حسگرهای تعبیه‌شده در سیستم فعال شده و پمپ کوچکی، آب را به‌آرامی روی سطح سفال می‌ریزد. برخورد گرما با سطح مرطوب باعث تبخیر آب می‌شود و این تبخیر، انرژی حرارتی محیط را جذب کرده و دمای هوا را کاهش می‌دهد. آب باقی‌مانده نیز جمع‌آوری شده و دوباره وارد چرخه می‌شود، که این ویژگی سیستم را از نظر مصرف آب بسیار بهینه می‌سازد.
مزایای چندگانه: از تهویه تا زیبایی بصری
علاوه بر خنک‌سازی، ساختار سفالی CoolAnt سایه‌ساز بوده و به تهویه طبیعی ساختمان کمک می‌کند. فضای خالی میان قطعات تراکوتا امکان گردش هوا را فراهم کرده و از تجمع گرما جلوگیری می‌کند. همچنین، قابلیت قالب‌گیری سفال در اشکال متنوع، این امکان را به طراحان می‌دهد تا نمایی منحصربه‌فرد و هماهنگ با سبک معماری هر ساختمان خلق کنند. به این ترتیب، CoolAnt نه‌تنها یک راهکار فنی بلکه عنصری هنری و تزئینی نیز به‌شمار می‌رود.
آینده‌ای سبز با معماری الهام‌گرفته از طبیعت
با توجه به افزایش دمای هوا در بسیاری از شهرهای بزرگ و هزینه‌های بالای سیستم‌های سرمایشی برقی، فناوری‌هایی مانند CoolAnt می‌توانند نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی و حفظ محیط‌زیست ایفا کنند. استفاده از مواد طبیعی و قابل بازیافت مانند تراکوتا، هم‌راستا با اصول معماری پایدار است و چرخه بسته آب در این سیستم، آن را از نظر زیست‌محیطی برتر از بسیاری از روش‌های رایج خنک‌سازی می‌سازد.
سیریپوراپو با تلفیق دانش سنتی و فناوری مدرن، نشان داده است که طبیعت می‌تواند منبعی بی‌پایان برای حل چالش‌های معماری امروز باشد. سامانه CoolAnt نمونه‌ای موفق از این رویکرد است که می‌تواند در مناطق گرمسیری و شهرهای پرجمعیت به‌عنوان راهکاری مؤثر، زیبا و پایدار مورد استفاده قرار گیرد.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.