پیری، فرآیندی اجتناب‌ناپذیر در زندگی انسان است که با تغییرات تدریجی در عملکرد بدن همراه می‌شود. با افزایش سن، سلول‌ها دچار آسیب می‌شوند، توانایی بازسازی بافت‌ها کاهش می‌یابد و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند زوال شناختی، بیماری‌های قلبی، پوکی استخوان و سرطان‌ها افزایش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی، یافتن راه‌هایی برای کاهش سرعت این فرآیند، به یکی از دغدغه‌های مهم جوامع و پژوهشگران تبدیل شده است.
در همین راستا، پژوهشی جدید به بررسی نقش زعفران، گیاه ارزشمند و بومی ایران، در مقابله با پیری پرداخته است. این مطالعه توسط حسین حسین‌زاده، استاد سم‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، و همکارش انجام شده و نتایج آن در فصلنامه «زراعت و فناوری زعفران» منتشر شده است.
زعفران؛ ترکیبی طبیعی با خواص ضدپیری
زعفران از دیرباز در طب سنتی ایران جایگاه ویژه‌ای داشته و اکنون علم مدرن نیز به بررسی خواص درمانی آن پرداخته است. در این پژوهش مروری، اطلاعات علمی مرتبط با ترکیبات فعال زعفران مانند کروسین و سافرانال از منابع معتبر بین‌المللی نظیر PubMed، Scopus و Google Scholar گردآوری شده است.
نتایج این بررسی نشان می‌دهد که زعفران دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی قدرتمندی است. این ویژگی به آن امکان می‌دهد تا رادیکال‌های آزاد – مولکول‌های ناپایداری که عامل اصلی آسیب‌های سلولی و پیری هستند – را خنثی کند. همچنین، زعفران با کاهش استرس اکسیداتیو، یکی از عوامل کلیدی در پیری سلولی، نقش محافظتی ایفا می‌کند.
تأثیر زعفران بر عملکرد سلولی و سیستم ایمنی
زعفران علاوه بر خواص آنتی‌اکسیدانی، دارای اثرات ضد التهابی قابل توجهی است. التهاب مزمن یکی از نشانه‌های رایج پیری و عامل بسیاری از بیماری‌های مرتبط با سن بالا محسوب می‌شود. ترکیبات زعفران می‌توانند با کاهش التهاب‌های مزمن، به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کنند.
همچنین مطالعات نشان داده‌اند که زعفران قادر است مرگ سلولی را مهار کرده، غشای سلولی را تثبیت کند و از تخریب DNA جلوگیری نماید. این خواص باعث تقویت فعالیت سلول‌ها و حفظ سلامت بافت‌های حیاتی مانند مغز، پوست، کبد و کلیه می‌شود.
چشم‌انداز آینده؛ زعفران و طول عمر سالم
با توجه به روند رو به رشد جمعیت سالمندان در جهان – که طبق پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۵۰ به بیش از ۲ میلیارد نفر خواهد رسید – توجه به راهکارهای طبیعی برای ارتقای کیفیت زندگی در دوران سالمندی اهمیت بیشتری یافته است.
هرچند هنوز نیاز به تحقیقات عملی و بالینی گسترده‌تری در این زمینه وجود دارد، اما شواهد علمی موجود نشان می‌دهد که زعفران می‌تواند به‌عنوان یک مکمل طبیعی در کاهش سرعت پیری و بهبود سلامت عمومی در سنین بالا مؤثر باشد.
این یافته‌ها نه‌تنها جایگاه زعفران را در طب نوین تقویت می‌کند، بلکه افق‌های جدیدی برای استفاده از گیاهان دارویی در ارتقای سلامت و افزایش طول عمر سالم می‌گشاید.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.