عسل از دیرباز غذای محبوب انسان‌ها بوده و خواص آن در تقویت سیستم ایمنی، بهبود هضم و تأمین انرژی شناخته شده است. اما روش برداشت و فرآوری عسل می‌تواند کیفیت و ارزش تغذیه‌ای آن را تغییر دهد. در بازار ایران سه نوع اصلی عسل عرضه می‌شود: خام، پاستوریزه و فیلترنشده.
عسل خام و فیلترنشده چیست؟
عسل خام عسلی است که پس از استخراج از کندو مستقیماً بسته‌بندی می‌شود و هیچ‌گونه حرارت پاستوریزاسیون نمی‌بیند. در برخی موارد نیز فیلترشدن عسل به‌صورت صنعتی انجام نمی‌شود؛ یعنی ذرات موم، گرده گل و پروپولیس در بافت عسل باقی می‌مانند. حفظ این عناصر طبیعی باعث می‌شود آنزیم‌هایی مثل گلوس اکسیداز و آنتی‌اکسیدان‌های قوی عسل دست‌نخورده بمانند.
عسل پاستوریزه چه تفاوتی دارد؟
در عسل پاستوریزه، محصول را برای مدتی کوتاه در دمای بالای ۶۵–۷۰ درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند تا مخمرهای طبیعی از بین بروند و فرآیند شکرک‌زدن به تأخیر بیفتد. این روش باعث شفافیت بیشتر و روان شدن عسل می‌شود، اما بسیاری از آنزیم‌های حساس به حرارت، ویتامین‌های محلول و بخش قابل‌توجهی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی کاهش پیدا می‌کنند.
مزایا و معایب انواع عسل
- عسل خام و فیلترنشده:
• بیشترین میزان آنزیم و گرده گل را دارد و خواص ضدباکتریایی قوی‌تری ارائه می‌کند.
• ممکن است طعم و رنگ متغیری داشته باشد و سریع‌تر شکرک بزند. - عسل پاستوریزه:
• شفاف، بدون تکه‌های ریز و با ماندگاری بالاتر.
• ارزش تغذیه‌ای، آنزیمی و آنتی‌اکسیدانی کمتر از عسل خام است.
نکات خرید و نگهداری
- برای حفظ خواص عسل خام، محصول را از زنبورداران معتبر یا مراکز تأییدشده خریداری کنید و از گرم‌نگه‌داشتن طولانی در دمای بالای ۴۰ درجه بپرهیزید.
- بسته‌بندی شیشه‌ای مات یا ظروف تیره کمک می‌کند ترکیبات حساس به نور حفظ شوند.
در نهایت اگر به‌دنبال بهره‌مندی از بیشترین خواص تغذیه‌ای عسل هستید، نوع خام و فیلترنشده بهترین انتخاب است. اما اگر شفافیت، ماندگاری طولانی و یکنواختی طعم برایتان اهمیت دارد، عسل پاستوریزه می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.