با افزایش دمای هوا در فصل تابستان، نگرانی‌ها درباره مصرف نوشیدنی‌های شیرین و گازدار به‌ویژه نوشابه‌ها بیشتر شده است. کارشناسان تغذیه نسبت به تأثیرات منفی این نوشیدنی‌ها بر سلامت عمومی هشدار داده‌اند و بر ضرورت جایگزینی آن‌ها با آب و نوشیدنی‌های طبیعی تأکید می‌کنند.
نوشابه؛ بدون ارزش تغذیه‌ای و پرخطر برای سلامت
احمد اسماعیل‌زاده، مدیرکل دفتر تغذیه جامعه وزارت بهداشت، اعلام کرد که نوشابه‌ها فاقد هرگونه ماده مغذی مفید هستند و مصرف آن‌ها نه‌تنها سودی برای بدن ندارد، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های مزمن شود. به گفته وی، نوشابه‌ها هیچ ترکیب مفیدی ندارند که بتوان آن‌ها را در رژیم غذایی توصیه کرد.
آمار مصرف نوشابه در ایران؛ نگاهی به مناطق پرمصرف
بر اساس آخرین بررسی‌های انجام‌شده، میانگین مصرف روزانه نوشابه در کشور به شرح زیر است:
- مناطق شهری: ۲۲ میلی‌لیتر
- مناطق روستایی: ۱۶ میلی‌لیتر
- مناطق حاشیه شهر: حدود ۳۰ میلی‌لیتر
در مجموع، مصرف نوشابه در سطح کشور همچنان بالا است و نیازمند اقدامات جدی برای کاهش آن می‌باشد.
جالب توجه است که استان کهگیلویه و بویراحمد با مصرف روزانه ۳۲.۵ میلی‌لیتر در صدر مصرف‌کنندگان نوشابه قرار دارد. پس از آن، استان‌های خراسان رضوی (۲۸.۵ میلی‌لیتر) و تهران و قم (۲۶.۵ میلی‌لیتر) در رتبه‌های بعدی هستند. در مقابل، استان‌های اردبیل، چهارمحال و بختیاری و مازندران کمترین میزان مصرف نوشابه را دارند.
پیامدهای مصرف نوشابه؛ از چاقی تا افزایش خطر سرطان
مصرف مداوم نوشابه‌ها به‌ویژه در روزهای گرم می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت داشته باشد. اسماعیل‌زاده هشدار داد که نوشابه‌ها با افزایش چاقی، خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، پرفشاری خون، کبد چرب و مقاومت به انسولین را بالا می‌برند. تحقیقات نشان داده‌اند که مقاومت انسولینی با برخی از انواع سرطان، از جمله سرطان سینه و کولورکتال، ارتباط دارد.
نوشیدنی‌های گازدار در تابستان؛ انتخابی نادرست برای مقابله با گرما
در شرایط گرمای شدید، تأمین آب کافی برای بدن اهمیت حیاتی دارد. مدیرکل دفتر تغذیه جامعه وزارت بهداشت تأکید کرد که بهترین نوشیدنی برای مقابله با گرمازدگی، آب است. نوشیدنی‌های گازدار و انرژی‌زا، به‌ویژه انواع شیرین‌شده با قند یا شیرین‌کننده‌های مصنوعی، نه‌تنها کمکی به خنک شدن بدن نمی‌کنند بلکه می‌توانند سلامت را به خطر بیندازند.
حتی نوشیدنی‌هایی که با شیرین‌کننده‌های مصنوعی تهیه می‌شوند، گرچه فاقد قند افزوده هستند، اما مصرف مداوم آن‌ها نیز برای بدن مطلوب نیست و ممکن است در درازمدت منجر به افزایش میل به خوراکی‌های شیرین و چاقی شود.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای روزهای گرم
با توجه به شیوع بالای چاقی و بیماری‌های غیرواگیر در کشور، توصیه‌های زیر برای حفظ سلامت در فصل تابستان پیشنهاد می‌شود:
- مصرف آب کافی در طول روز
- استفاده از آب‌میوه‌های طبیعی به‌جای نوشیدنی‌های صنعتی
- پرهیز از نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های انرژی‌زا
- توجه به برچسب تغذیه‌ای محصولات و میزان قند موجود در آن‌ها
- آموزش تغذیه سالم در خانواده‌ها و مدارس برای کاهش مصرف نوشیدنی‌های مضر
در نهایت، تغییر الگوی مصرف نوشیدنی‌ها و جایگزینی نوشابه با گزینه‌های سالم‌تر، گامی مؤثر در جهت ارتقای سلامت عمومی جامعه و کاهش بار بیماری‌های مزمن خواهد بود.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.