ابرماه آبان؛ نزدیک‌ترین ماه کامل به زمین از سال ۲۰۱۹
چهارشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۴ (۵ نوامبر ۲۰۲۵) آسمان ایران شاهد رخدادی کم‌نظیر خواهد بود؛ ابرماه یا بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین ماه کامل سال در این شب به اوج خود می‌رسد. این دومین ابرماه از سه ابرماه پیاپی سال جاری است و در فاصله‌ای حدود ۳۵۶٬۹۸۰ کیلومتری از زمین قرار خواهد گرفت؛ نزدیک‌ترین فاصله ماه کامل به زمین از فوریه ۲۰۱۹ تاکنون.
جزئیات زمان و مکان مشاهده ابرماه
ابرماه آبان که در فرهنگ بومیان آمریکای شمالی با نام «ماه سگ آبی شب‌زی» شناخته می‌شود، در صورت فلکی گاو (ثور) و در نزدیکی خوشه ستاره‌ای پروین (Pleiades) دیده خواهد شد.
- طلوع ماه: ساعت ۱۶:۴۳ به وقت تهران
- لحظه اوج ماه کامل: ساعت ۱۶:۴۹ همان روز
از عصر تا نیمه‌شب، این پدیده فرصت مناسبی برای رصدکنندگان و علاقه‌مندان به نجوم فراهم می‌کند.
چرا ابرماه آبان خاص است؟
پدیده ابرماه زمانی رخ می‌دهد که ماه کامل با حضیض مداری خود ـ نزدیک‌ترین نقطه مدار ماه به زمین ـ هم‌زمان شود. مدار ماه بیضوی است و فاصله آن از زمین دائماً تغییر می‌کند. به همین دلیل، برخی ابرماه‌ها به زمین نزدیک‌تر و درخشان‌تر از دیگر موارد هستند.
طبق گزارش ناسا، در حالت ابرماه، قرص ماه می‌تواند تا ۱۴ درصد بزرگ‌تر و ۳۰ درصد درخشان‌تر از زمانی دیده شود که در دورترین فاصله مداری خود قرار دارد. هرچند تفاوت اندازه با چشم غیرمسلح چندان محسوس نیست، اما افزایش درخشندگی آن به‌وضوح قابل مشاهده خواهد بود.
سه‌گانه ابرماه‌های سال ۱۴۰۴
ابرماه آبان دومین رخداد از سه ابرماه متوالی سال جاری است:
- نخستین ابرماه: ۱۵ مهر ۱۴۰۴
- دومین ابرماه: ۱۴ آبان ۱۴۰۴
- سومین ابرماه: ۱۳ آذر ۱۴۰۴
وقوع سه ابرماه پیاپی پدیده‌ای نادر نیست، اما همواره فرصتی ارزشمند برای علاقه‌مندان به آسمان شب محسوب می‌شود.
جمع‌بندی
رخداد ابرماه آبان نه‌تنها یکی از زیباترین مناظر آسمانی سال است، بلکه یادآور نقش مدار ماه در شکل‌گیری پدیده‌های نجومی است. این شب فرصتی استثنایی برای رصدگران و عموم مردم خواهد بود تا درخشان‌ترین ماه کامل سال را در آسمان ایران تماشا کنند و از شگفتی‌های کیهان لذت ببرند.
لعیا آزاده
من فارغ‌التحصیل رشته رسانه و ارتباطات هستم و از همان دوران دانشگاه به پتانسیل فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال برای تولید محتوا علاقه‌مند شدم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با مدیریت یک وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی برای یک برند کوچک آغاز کردم. پس از کسب تجربه در زمینه تولید محتوای دیجیتال و بازاریابی، اکنون به عنوان دبیر سرویس محتوای دیجیتال در یک مجله اینترنتی شناخته‌شده فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که با بهره‌گیری از روندهای جدید، محتوایی جذاب و تعاملی برای مخاطبان تولید کنم.